Miejskie Przedszkole nr 6 w Bochni

Rozpoczęcie nauki w klasie pierwszej jest przełomowym momentem zarówno w życiu dziecka, jak i całej jego rodziny. Wchodzi ono w nową rolę społeczną – rolę ucznia. Aby dziecko odniosło sukces muszą zostać spełnione określone warunki tzn. powinno osiągnąć dojrzałość szkolną.

Jak ważne jest to zagadnienie świadczy m.in. fakt wprowadzenia zmian w ustawie o systemie oświaty. Zgodnie z postanowieniem art.14 ust. 3 ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. Nr 67, poz. 329 z późn. zm.) od 1 września 2004r. dzieci sześcioletnie są zobowiązane odbyć roczne przygotowanie przedszkolne w przedszkolu lub oddziale przedszkolnym zorganizowanym w szkole podstawowej. Celem tych zmian jest wyrównanie szans wszystkich sześciolatków na równy start w szkole tj. wszechstronne przygotowanie dzieci do warunków szkolnego nauczania i wychowania.

Co to jest dojrzałość szkolna?

Według S. Szumana dojrzałość szkolna to osiągnięcie przez dziecko takiego poziomu rozwoju fizycznego, społecznego i psychicznego, który je czyni wrażliwym i podatnym na systematyczne nauczanie i wychowanie w klasie pierwszej szkoły podstawowej. Zależy ona od wielu czynników: od warunków bytowych dziecka, wykształcenia rodziców, wychowania przedszkolnego, zdolności dziecka i jego zdrowia.

Rozpatrując gotowość dziecka do nauki należy wziąć pod uwagę następujące elementy:

• – Rozwój fizyczny
• – Rozwój procesów poznawczych
• – Rozwój społeczny i emocjonalny

Dojrzałość fizyczna

Dziecko dojrzałe do nauki jest ogólnie sprawne ruchowo. Posiada dobrą sprawność manualną, poprawnie funkcjonują jego narządy zmysłów. Dziecko jest odporne na choroby i wysiłek fizyczny, bardziej zahartowane, zdolne do większego wysiłku, także intelektualnego. Jest pogodne, aktywne, chętne do pracy.

Oceny rozwoju fizycznego i stanu zdrowia dokonuje lekarz opiekujący się dzieckiem.
Występujące niekiedy różne schorzenia poważnie obniżają wydolność w pracy szkolnej i stanowią niekiedy czasowe przeciwwskazanie do podjęcia takiego wysiłku, jakim jest nauka szkolna.

Dojrzałość umysłowa

Oceny rozwoju w tym aspekcie dokonuje przede wszystkim psycholog. 
Na dojrzałość umysłową składa się wiele czynników:

Koncentracja uwagi

Dziecko potrafi uważnie i ze zrozumieniem słuchać tego co mówi nauczyciel, rozumie i spełnia polecenia. Potrafi koncentrować się na konkretnych zadaniach ignorując inne bodźce.

Rozwój mowy

Dziecko posiada umiejętność swobodnego i zrozumiałego dla otoczenia wypowiadania się, opowiadania, wyrażania życzeń, pytań, własnych sądów. Prawidłowa jest artykulacja oraz zasób słów i pojęć.
Mowa jako narzędzie myślenia w znacznym stopniu odzwierciedla poziom rozwoju umysłowego dziecka.

Rozumienie symboliki

Dziecko potrafi oderwać się od konkretnych przedmiotów i zjawisk, coraz sprawniej posługuje się pojęciami i symbolami. Dzięki umiejętności myślenia symbolicznego dostrzega związek między znakami graficznymi (litery i cyfry) a odpowiadającymi im znaczeniami.

Operacje myślowe

Dziecko rozumie związki zachodzące między faktami, posiada umiejętność interpretowania nowych sytuacji, historyjek obrazkowych, ilustracji. Potrafi dokonać klasyfikacji przedmiotów według określonego kryterium. Rozumie wydawane polecenia oraz instrukcje do zadań (adekwatnie do wieku). Dziecko jest aktywne poznawczo, dobrze orientuje się w najbliższym otoczeniu.

Percepcja wzrokowa i słuchowa oraz koordynacja wzrokowo-ruchowa

Dziecko umie dokonywać analizy oraz syntezy wzrokowej niezbędnej w procesie różnicowania kształtów, dźwięków, ich odpoznawania, porównywania i odtwarzania kierunków, położenia i proporcji wymiarów odwzorowywanych form graficznych. Umiejętność kontrolowania wzrokiem własnych ruchów pozwala mu świadomie nimi kierować.

Dojrzałość społeczno-emocjonalna

Dziecko jest w znacznym stopniu samodzielne. Chętnie i łatwo nawiązuje kontakt z nauczycielem i kolegami. Posiada umiejętność podporządkowania się niezbędnym wymaganiom dyscypliny. Jest obowiązkowe i wrażliwe na opinię nauczyciela. Cechuje je taki stan równowagi nerwowej, który umożliwia opanowywanie reakcji emocjonalnych. Dziecko nie wybucha płaczem z byle powodu, nie jest agresywne, lękliwe.

Wszystkie elementy dojrzałości szkolnej są jednakowo ważne. Jednak rozwój dziecka w poszczególnych zakresach nie zawsze przebiega równomiernie. Czasem np. umiejętność postępowania w sytuacjach społecznych przerasta rozwój umysłowy i odwrotnie. Dopiero wzajemna zgodność poziomów rozwoju daje możliwość sprostania różnym wymaganiom szkoły i dopiero wówczas możemy mówić o dojrzałości dziecka.

W przypadku jakichkolwiek problemów czy wątpliwości rodzice mogą zgłosić się na badania do poradni psychologiczno-pedagogicznej. Po dokładnej diagnozie można sprecyzować problem, sformułować program pracy, określić kierunki i metody działania. Systematyczna praca powinna przynieść efekty. Gdy jednak zaburzenia są zbyt silne i nie ma możliwości szybkiej poprawy, proponuje się dziecku i jego rodzicom tzw. odroczenie obowiązku szkolnego. Dodatkowy rok przeznaczony jest na intensywną pracę stymulującą rozwój zaburzonych funkcji.

Lista pytań jakie powinni zadać sobie rodzice dzieci sześcioletnich: